تاریخ انتشار : ۰۹:۲۵ ۱۴۰۴/۰۷/۱۲
دسته : آموزش
ه عنوان والدین، همه ما میخواهیم فرزندانی باهوش و متمرکز تربیت کنیم، به خصوص در دنیایی که به نظر میرسد حواسپرتی دیجیتال گریزناپذیر است. (حتی غولهای فناوری مانند استیو جابز و بیل گیتس نیز راهکارهایی برای محدود کردن زمان استفاده فرزندانشان از صفحهنمایش داشتند.)
چرا؟ چون در آینده دو نوع انسان در جهان وجود خواهند داشت: کسانی که اجازه میدهند توجه و زندگیشان توسط دیگران کنترل و هدایت شود و کسانی که با افتخار خود را «حواسجمع» (indistractable) مینامند.
حواسجمع بودن مهمترین مهارت قرن بیست و یکم است - و این مهارتی است که بسیاری از والدین در آموزش آن به فرزندانشان کوتاهی میکنند. پس از سالها مطالعه در تقاطع روانشناسی، فناوری و نحوه تعامل ما با آن، یکی از بزرگترین اشتباهاتی که میبینم والدین مرتکب میشوند، این است که به فرزندانشان استقلال لازم برای کنترل زمان خودشان را نمیدهند.
اجازه دادن به آنها برای انجام این کار، یک هدیه فوقالعاده است؛ حتی اگر گاهی اوقات شکست بخورند—شکست بخشی از فرآیند یادگیری است. والدین باید درک کنند که سپردن مسئولیت به فرزندانشان اشکالی ندارد، زیرا تنها زمانی که یاد میگیرند رفتار خود را نظارت کنند، میآموزند که چگونه زمان و توجه خود را مدیریت کنند.
از سنین پایین به آنها آموزش دهید
وقتی دخترم پنج ساله بود و مدام با اعتراضهای بیوقفه اصرار بر «زمان آیپد» داشت، من و همسرم میدانستیم که باید کاری انجام دهیم.
پس از اینکه همه آرام شدیم، تمام تلاشمان را کردیم تا به نیازهای او به روشی که ریچارد رایان، یکی از برجستهترین محققان جهان در زمینه محرکهای رفتار انسان، توصیه میکند، احترام بگذاریم: ما به سادهترین شکل ممکن توضیح دادیم که زمان بیش از حد برای استفاده از صفحهنمایش، به قیمت از دست دادن چیزهای دیگر تمام میشود.
او به عنوان یک کودک در مهدکودک، در حال یادگیری ساعت بود، بنابراین میتوانستیم توضیح دهیم که زمان محدودی برای کارهایی که از آنها لذت میبرد وجود دارد. گذراندن زمان بیش از حد با اپلیکیشنها و ویدیوها به معنای زمان کمتر برای بازی با دوستان در پارک، شنا در استخر عمومی، یا بودن با مامان و بابا بود.
شکاکیت مصرفکننده سالم است
ما همچنین توضیح دادیم که اپلیکیشنها و ویدیوهای روی آیپد توسط افراد بسیار باهوشی ساخته شدهاند و عمداً طوری طراحی شدهاند که او را درگیر و معتاد به تماشای مداوم کنند.
مهم است که فرزندان ما انگیزههای شرکتهای بازیسازی و شبکههای اجتماعی را درک کنند: درحالیکه این محصولات به ما سرگرمی و ارتباط میفروشند، از زمان و توجه ما نیز سود میبرند.
شاید این مطالب برای آموزش به یک کودک پنج ساله زیاد به نظر برسد، اما ما نیاز شدیدی احساس میکردیم که او را به توانایی تصمیمگیری در مورد استفادهاش از صفحهنمایش و اجرای قوانین خودش مجهز کنیم.
کودکان به مقدار کافی استقلال نیاز دارند
سپس از او پرسیدیم که فکر میکند چه مقدار زمان استفاده از صفحهنمایش در روز برایش خوب است. ما با دادن استقلال برای تصمیمگیری به او، ریسک کردیم، اما ارزش امتحان کردن را داشت.
صادقانه بگویم، انتظار داشتم بگوید: «تمام روز!» اما این را نگفت. در عوض، با در دست داشتن منطقِ پشتِ اهمیت محدود کردن زمان صفحهنمایش و با آزادی تصمیمگیری، با شرمندگی درخواست «دو تا برنامه» کرد. من توضیح دادم که دو قسمت از یک برنامه مناسب کودکان در نتفلیکس حدود ۴۵ دقیقه است.
«آیا ۴۵ دقیقه در روز برای تو مقدار مناسبی به نظر میرسد؟» من صمیمانه پرسیدم. او با سر تایید کرد و من از اشارهای از لبخند که بر لبانش بود، فهمیدم که حس میکند برنده این معامله شده است. از نظر من، ۴۵ دقیقه کاملاً مناسب بود، زیرا زمان زیادی برای فعالیتهای دیگر باقی میگذاشت.
«چطور قصد داری مطمئن شوی که بیشتر از ۴۵ دقیقه در روز تماشا نمیکنی؟» پرسیدم. او که نمیخواست مذاکرهای را که به وضوح حس میکرد در آن پیروز است از دست بدهد، پیشنهاد داد از یک تایمر آشپزخانه استفاده کند که خودش میتوانست آن را تنظیم کند.
«عالیه،» من موافقت کردم. «اما اگر مامان و بابا متوجه شوند که نمیتوانی به قولی که به خودت و به ما دادی عمل کنی، مجبوریم دوباره در این مورد صحبت کنیم،» من گفتم و او موافقت کرد.
با «پیمانهای تلاش» از حواسپرتی جلوگیری کنید
امروز، دخترم که یک کودک ۱۰ ساله پرانرژی است، هنوز مسئول زمان استفاده از صفحهنمایش خودش است. او با بزرگتر شدنش، تغییراتی در دستورالعملهای خودساختهاش ایجاد کرده است، مانند جایگزین کردن قسمتهای روزانه با یک فیلم سینمایی در آخر هفته. او همچنین ابزارهای دیگری را جایگزین تایمر آشپزخانه کرده است؛ او اکنون از الکسای آمازون میخواهد که یک تایمر تنظیم کند تا به او اطلاع دهد که زمانش به پایان رسیده است.
نکته مهم این است که اینها قوانین او هستند، نه قوانین ما، و او مسئول اجرای آنهاست. و بهتر از همه، وقتی زمانش تمام میشود، این پدرش نیست که باید نقش آدم بده را بازی کند؛ بلکه این دستگاهش است که به او میگوید کافی است.
او بدون آنکه متوجه شود، وارد یک «پیمان تلاش» (effort pact) شده بود، نوعی پیش-تعهد که شامل افزایش تلاش لازم برای انجام یک عمل نامطلوب است.
توانایی فرزندتان برای پایبندی به تعهداتش را دستکم نگیرید.
این نوع پیش-تعهد میتواند به ما کمک کند تا حواسجمع شویم. بسیاری از والدین میخواهند بدانند که آیا مقدار زمان مشخص و درستی برای استفاده کودکان از صفحهنمایش وجود دارد یا خیر، اما چنین عدد مطلقی وجود ندارد. عوامل بسیار زیادی در این امر دخیل هستند، از جمله نیازهای خاص کودک، کاری که کودک به صورت آنلاین انجام میدهد و فعالیتهایی که زمان صفحهنمایش جایگزین آنها میشود.
بحثها و مخالفتهای محترمانه سالم هستند
مهمترین چیز این است که کودک را در گفتگو مشارکت دهیم و به او کمک کنیم تا قوانین خودش را تعیین کند. وقتی والدین بدون نظر فرزندانشان محدودیتهایی را اعمال میکنند، آنها را برای کینهتوزی و دور زدن سیستم آماده میکنند.
این راهکارها تضمینی برای هماهنگی و آرامش خانوادگی بین والدین و فرزندان نیستند. در واقع، ما باید انتظار داشته باشیم که بحثهای داغی در مورد نقش فناوری در خانههایمان و زندگی فرزندانمان داشته باشیم، همانطور که بسیاری از خانوادهها بر سر دادن کلید ماشین به نوجوانان خود در یک شب شنبه بحثهای داغی دارند. گفتگوها و، گاهی اوقات، مخالفتهای محترمانه، نشانه یک خانواده سالم است.
اگر یک درس از این موضوع بتوان گرفت، این است که حواسپرتی مشکلی است مانند هر مشکل دیگری. چه در یک شرکت بزرگ و چه در یک خانواده کوچک، وقتی ما مشکلاتمان را آشکارا و در محیطی که احساس امنیت و حمایت میکنیم مورد بحث قرار میدهیم، میتوانیم آنها را با هم حل کنیم.
یک چیز قطعی است: فناوری در حال فراگیرتر و متقاعدکنندهتر شدن است. درحالیکه مهم است فرزندانمان آگاه باشند که محصولات به گونهای طراحی شدهاند که بسیار جذاب و درگیرکننده باشند، ما همچنین باید باور آنها را به قدرت خودشان برای غلبه بر حواسپرتی تقویت کنیم. این مسئولیت آنهاست - و همچنین حق آنها - که از زمان خود عاقلانه استفاده کنند.
✍️ نیر ایال: مدرس دانشکده تحصیلات تکمیلی کسبوکار استنفورد و موسسه طراحی هاسو پلاتنر و نویسنده کتاب «حواسجمع: چگونه توجه خود را کنترل و زندگی خود را انتخاب کنید» (Indistractable: How to Control Your Attention and Choose Your Life)
🌐 www.Psychologytoday.com