تاریخ انتشار : ۱۰:۴۱ ۱۴۰۴/۰۲/۱۴
دسته : آموزش
هر روز ما بهطور مداوم در حال تصمیمگیری هستیم، چه به اختیار و چه به ضرورت. تصمیمهای بزرگ. تصمیمهای کوچک. تصمیمهای آسان. تصمیمهای دشوار. تصمیمهایی که به شما و زندگیتان مربوط میشوند، و تصمیمهایی که دیگران و روابط شما را تحت تأثیر قرار میدهند. تصمیمهایی که بهطور خودکار گرفته میشوند و تصمیمهایی که بهطور دقیق و اغلب به شکل گروهی اتخاذ میشوند. تحقیقات نشان میدهند که یک انسان بالغ بهطور متوسط روزانه حدود ۳۵,۰۰۰ تصمیم میگیرد!
اتخاذ تصمیمهای هوشمندانه باعث میشود زندگی شما در مسیرهای بزرگ و کوچک رو به جلو حرکت کند. چالش اصلی این است که از ابزارها و دانش مناسب برای گرفتن تصمیمهای آگاهانه برای خودتان و افراد زندگیتان بهره ببرید. درک نحوه عملکرد مغز انسان به شما کمک میکند تا ترسها، تردیدها، و بلاتکلیفیها را با اعتمادبهنفس جایگزین کنید.
ما به عنوان انسان برای تصمیمگیری مجهز شدهایم. در کتاب «تفکر سریع و آهسته»، دانیل کانمن، اقتصاددانی که برنده جایزه نوبل شده است، دو سیستم برای تصمیمگیری منطقی را توضیح میدهد—تفکر سریع و تفکر آهسته. «تفکر سریع» شهودی است و توسط احساسات یا غرایز شما هدایت میشود. بسیاری از این تصمیمها ساده، تکراری یا روتین هستند که شما آنها را بهطور خودکار یا ناخودآگاه اتخاذ میکنید: مانند نحوه راه رفتن، شناختن فردی که میشناسید، یا مسیر رانندگی صبحگاهی.
سیستم تفکر آهسته شما منطقیتر و مبتنی بر تأمل است. این تصمیمها پیچیدهتر هستند یا تغییرات بزرگی در زندگی ایجاد میکنند: برای نمونه، حرکت شغلی بعدی شما، جایی که بخواهید زندگی کنید، یا زمانی که قصد بازنشستگی دارید. برای گرفتن این نوع تصمیمها، ممکن است از روشهایی مانند بررسی مزایا و معایب، تحلیل هزینه و فایده، مرور یا انجام تحقیقات، یا مشورت با متخصصان در زمینه موردنظر استفاده کنید.
تفکر سریع شما بیشتر به شهود، احساسات، و سوگیریها متکی است؛ اما تفکر آهسته شما تجربیات، آموزش، تحلیل دادهها، و عوامل دیگر را میسنجد. این دو سیستم با هم به شما کمک میکنند تا از میان تصمیمهای مداومی که پیش روی شماست—چه در لحظه و چه با تأثیرات بلندمدت—عبور کنید. وقتی حس میکنید که یک تصمیم بزرگ یا پیچیده پیش رو دارید، مغز شما بهطور خودکار به سیستم منطقی و مبتنی بر تأمل تغییر میکند تا تصمیمگیری مؤثرتری داشته باشید.
ابزاری که مری سی. کلی، فرمانده بازنشسته نیروی دریایی و دکترای مدیریت، در فرآیند تصمیمگیری خود از آن استفاده میکند، مفهومی است به نام «کینائوله» (Kīnā’ole). او میگوید: «این یک ارزش هاوایی است؛ یعنی انجام کار درست، به شیوه درست، در زمان درست، در مکان درست، برای فرد درست، به دلایل درست و با احساس درست.» این رویکرد جامع به رهبران هر سازمانی کمک میکند تا تصویر کلی را ببینند و به نظرات و دیدگاههای متنوع توجه کنند. بهعنوان یک رهبر، آیا میتوانید تأثیر تصمیمهای خود را از دیدگاه همه افراد ذینفع بسنجید؟
دیپاک منون، رئیس توست مسترز بینالمللی در سالهای ۲۰۱۹-۲۰۲۰، به همراه هیئتمدیره مجبور شدند در یک دورهی بهویژه چالشبرانگیز—همان زمان همهگیری کووید—فرآیند تصمیمگیری خود را بر مصلحت جمعی متمرکز کنند. منون میگوید که هیئتمدیره انتظار داشت این اختلال، فقط یک وقفه سهماهه در سطح منطقهای باشد، اما در نهایت به یک قرنطینه جهانی تبدیل شد. پس از تقریبا یک قرن که جلسات توست مسترز بهشکل حضوری برگزار میشد، آنها باید تصمیمهای بسیار بزرگ و مهمی را زیر فشار شدید زمانی اتخاذ میکردند.
در حالی که هیئتمدیره با تصمیماتی حساس و تأثیرات جهانی آنها دست و پنجه نرم میکرد، ارزشهای توست مسترز به آنها در مسیر تصمیمگیری کمک کرد. سؤالاتی که بارها و بارها به آنها رجوع میکردند این بود: «تأثیر این تصمیم بر اعضای ما چیست؟» و «چه چیزی به نفع آنهاست؟»
منون توضیح میدهد: «همگام با دولتهای مربوط به اعضا، ما میخواستیم اعضا و خانوادههایشان در امنیت باشند.»
ایمنی و سلامت اعضا اولویت اصلی آنها بود، که در نهایت منجر به این تصمیم شد که جلسات بهصورت رسمی به شکل آنلاین برگزار شود—بهترین انتخاب برای مصلحت جمعی.
همه ما در برههای از زندگی برای تصمیمگیری دچار مشکل میشویم. چه چیزی شما را عقب نگه میدارد؟ آیا از گرفتن تصمیم اشتباه میترسید؟ یا نگران واکنش دیگران هستید که با تصمیم شما مخالفاند؟
«اکثر مردم تمایل دارند تصمیمی را بگیرند که آسان است»، به گفتهی کلی، یکی از اعضای تالار مشاهیر سخنرانان انجمن ملی سخنرانان. او میگوید: «تصمیم آسان در حال حاضر، اوضاع را در آینده سختتر خواهد کرد، اما تصمیم سخت اکنون، آیندهتان را آسانتر میکند.»
مطالعات متعددی تأیید میکنند که وقتی حدود ۷۵ درصد از بهترین اطلاعات موجود را برای تصمیمگیری بهدست آورید، زمان تصمیمگیری است. با ورود اطلاعات جدید، میتوانید اصلاحاتی انجام دهید، اما تأخیر در تصمیمگیری باعث از دست رفتن فرصتها میشود.
بیل کول، مشاور روانشناسی عملکرد و مربی اجرایی، به ورزشکاران حرفهای و مدیران کمک میکند تا بر عواملی که مانع تصمیمگیری مؤثر میشوند غلبه کنند. مانند بسیاری از ما، برخی از مشتریان او نیز به دام تعویق یا فلج تحلیلی میافتند—یعنی آنقدر در مورد وضعیت فکر میکنند که اصلاً هیچ تصمیمی گرفته نمیشود.
کول توصیه میکند که تصمیمگیرندگان ترسهای مختلف خود را شناسایی، بررسی و در واقعیت آزمایش کنند. از خودتان بپرسید:
- از این تصمیم چه میخواهید بهدست آورید؟
- گزینههای شما چیست؟
- چه پیامدهای غیرمنتظرهای ممکن است وجود داشته باشد؟
- مهلت زمانی شما برای تصمیمگیری چقدر است؟
- اگر تصمیمی نگیرید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
- یک تصمیم خوب چگونه است؟ یک تصمیم بد چطور؟
غالباً این ترسها فقط در ذهن شما هستند. اما وقتی به آنها بپردازید، میتوانید بر آنها غلبه کرده و اقدام کنید.
ضربالعجلها رفتارهای سازنده را تضمین میکنند. آنها همچنین به همکاری بین افراد کمک کرده و با ایجاد چارچوبهایی مشخص، تمرکز را افزایش میدهند و به برنامهریزی راهبردی سرعت میبخشند. وقتی ضربالعجلها تعیین میشوند، به شما اجازه میدهند از تاریخ مقرر به عقب برنامهریزی کنید و نقاط عطف و نشانههایی برای تنظیمات لازم ایجاد نمایید. ضربالعجلها چیزی نیستند که باید از آنها ترسید؛ بلکه باید آنها را پذیرفت.
هرچه ضربالعجل نزدیکتر باشد، احتمال بیشتری دارد که شما و دیگران به آن پایبند بمانید—زمان کوتاهتر برای انجام کارها به ما کمک میکند از تعلل و فلج تحلیلی اجتناب کنیم و تصمیم بگیریم. ما اغلب تصور میکنیم که در آینده زمان بیشتری برای رسیدگی به کارها خواهیم داشت، بنابراین تعیین ضربالعجل ما را وادار میکند سریعتر عمل کنیم.
هنگام تعیین ضربالعجلها، فراموش نکنید که برنامههای جانبی یا پشتیبان خود را نیز در نظر بگیرید. در حالی که امیدوارید بهترین اتفاقات رخ دهند، برای بدترین حالتها آماده باشید. گزینههای جایگزین را بررسی کنید و پس از تصمیمگیری، ارزیابیهای لازم را انجام دهید و هرگونه تنظیمات مورد نیاز را اعمال کنید.
وقتی ضربالعجل مشخص شد، نیروهای خود را هماهنگ کنید و با اطمینان پیش بروید!
آیا در تمرکز کردن مشکل دارید؟ یا دچار تعلل شدهاید؟ ممکن است از خستگی ذهنی ناشی از بار تصمیمگیریهای فراوان در مدت زمان کوتاه رنج ببرید. خوشبختانه راهحلهایی برای خستگی ناشی از تصمیمگیری وجود دارد. کلی توصیه میکند هرگاه امکانش وجود دارد، کارها را واگذار کنید. پاملا دی. رول، (توستمسترز برجسته) نیز با این توصیه موافق است.
رول بهعنوان رئیس مشترک کنوانسیون بینالمللی توست مسترز در سال ۲۰۲۳ در ناسو، باهاما خدمت کرد. او و آنتونی لانگلی (توستمسترز برجسته) بر ۱۳ کمیته نظارت داشتند، تصمیمهای بیشماری گرفتند و برنامههای جایگزین متعددی طراحی کردند. رول به اعضای با استعداد کمیته خود تکیه کرد و وظایف را با لانگلی تقسیم کرد تا به حرکت رو به جلو ادامه دهند. وی همچنین توصیه میکند که از مشاوران استفاده کنید. رول توضیح میدهد: «همیشه کسی وجود دارد که قبلاً این کار را انجام داده است.»
او همچنین تیم خود (و خودش) را تشویق میکند که مراقب سلامت ذهنیشان باشند تا از فرسودگی جلوگیری کنند: آیا تغذیه مناسبی دارند، بهاندازه کافی میخوابند، و برای جلوگیری از کار بیوقفه، وقفههای ذهنی کافی دارند؟
به همین ترتیب، کلی میگوید که کینائوله به او و تیمش کمک میکند «از افکارشان خارج شوند» و روی تصویر بزرگتر متمرکز شوند. مرور دوباره اهداف و تصمیمگیری برای مصلحت جمعی به مقابله با استرسی که میتواند ناشی از تصمیمگیری فردی باشد، کمک میکند.
بهجای ترسیدن، دلهره داشتن یا عقبنشینی در برابر تصمیمهای پیش رو، تصمیمهای گذشتهای را که شما را به این نقطه از زندگی رساندهاند، به رسمیت بشناسید. بخش زیادی از موفقیت شما نتیجه تحقیق، تحلیل، مشورت و البته تصمیم گرفتن برای گفتن، انجام دادن، انتخاب کردن یا باور داشتن به چیزی است—که اغلب آن چیز خودتان بودهاید.
با کسب تجربه، در آینده تصمیمهای بهتر و بیشتری خواهید گرفت. انتخابهای شما فرصتهای جدیدی ایجاد میکنند و این امکان را به شما و اطرافیانتان میدهند تا مسیرهای تازهای برای موفقیت ترسیم کنید.
✍️ کریگ هریسون
منبع: Toastmasters.org