تاریخ انتشار : ۱۶:۱۲ ۱۴۰۴/۰۳/۰۵

  دسته : آموزش

آماده‌سازی سخنرانی‌تان خوب پیش رفته است. شما با پیام اصلی شروع کردید، آن را در یک طرح کلی جای دادید، پیش‌نویس اول را نوشتید، سخنرانی‌تان را ویرایش کردید و با ابزارهای بلاغی به آن تاثیر اضافه کردید. آماده‌ی ارائه هستید، درست است؟

اشتباه است! شما فقط کلمات را روی کاغذ دارید، اما مخاطب شما نمی‌خواهد سخنرانی‌تان را بخواند.

مخاطب شما می‌خواهد نمایش و شنیدن ارائه شما را ببیند و بشنود. شما می‌خواهید با ترکیب سخنرانی خود با حرکت روی صحنه، حرکات بدنی و تنوع صدایی آن‌ها را شگفت‌زده کنید.

این مقاله به شما می‌گوید چگونه این کار را انجام دهید.

تنوع صدایی: چهار اصل

ارائه یکنواخت و بی‌روح، حتی اگر محتوای شما جذاب باشد، مخاطبان را خواب‌آلود می‌کند. در مقابل، صدایی پرانرژی و متنوع مانند موسیقی برای گوش آن‌ها خواهد بود.

تنوع صدایی شامل چهار مورد است:

1. قدرت (یا حجم صدا)
2. زیر و بمی صدا
3. سرعت صحبت
4. مکث‌ها

قدرت

قدرت، به حجم صدایی که پخش می‌کنید اشاره دارد. حداقل، باید مطمئن شوید که مخاطب شما بدون تلاش، صدایتان را به‌خوبی می‌شنود.

• بالا یا پایین بردن حجم صدا، به جذابیت افزوده و وقتی با احساس مناسب تطابق داشته باشد، تاثیرگذار است. برای نمونه صدای بلند برای هیجان و صدای آرام برای غم می‌تواند کاربرد داشته باشد.
• در محیط‌های بزرگ، از میکروفون استفاده کنید تا صدا را تقویت کنید.
• سعی کنید نویزها و صداهای مزاحم را حذف کنید. اگر نتوانستید، مخاطب را به خود نزدیک‌تر کنید یا به میان جمع بروید.

زیر و بمی (Pitch)

ارائه یکنواخت و بی‌تنوع مخاطب را خواب می‌کند، حتی با محتوای جذاب.

زیر و بمی، به فرکانس صدای شما اشاره دارد. تا حدودی با صدایی که دارید متولد شده‌اید (برای نمونه صدای زیر یا بم)، اما اگر سخنرانی شما گفتگوی شخصیت‌های مختلف دارد، با تغییر زیر و بمی می‌توانید تفاوت آن‌ها را نشان دهید.

سرعت صحبت

سرعت صحبت، همان نرخ گفتار شماست و تغییر دادن آن در طول سخنرانی، باعث جذابیت می‌شود. این تغییرات می‌تواند اثرات مختلفی ایجاد کند، اما دو اثر اصلی:

• سرعت دادن کلام برای ایجاد هیجان در بخش‌های داستان‌گونه
• آهسته صحبت کردن هنگام بیان عبارات و نکات کلیدی

شایع‌ترین مشکل در سرعت حرف زدن، تند صحبت کردن بیش از حد است که باعث می‌شود مخاطب نتواند مطالب را درک کند. دو دلیل اصلی دارد:

1. ویرایش نکردن سخنرانی که باعث محتوای زیاد و زمان کم می‌شود، و مجبور می‌شوید تند حرف بزنید.
2. اضطراب نیز باعث بالا رفتن سرعت گفتار می‌شود.

مکث‌ها

مکث‌ها جادویی هستند. سخنرانان حرفه‌ای می‌توانند از مکث‌ها برای مقاصد مختلف استفاده کنند.

• مکث‌های کوتاه پایان یک جمله یا عبارت را نشان می‌دهند. مخاطب شما به این مکث‌ها نیاز دارد چون علامت‌گذاری نوشتاری را نمی‌بیند.
• مکث‌های طولانی‌تر انتقال بین بخش‌های اصلی یا داستان‌ها را نشان می‌دهند. سخنرانان حرفه‌ای ممکن است در این زمان‌ها آب بخورند، وسیله‌ای را آماده کرده یا یادداشت‌های خود را نگاه کنند.
• مکث قبل و بعد از نکات کلیدی، به عنوان یک نشانه عالی عمل می‌کند. مکث پیش از آن، خبر می‌دهد که نکته مهمی در راه است و مکث پس از آن زمان می‌دهد که مخاطب آن را درک کند.
• مکث‌ها می‌توانند برای تعامل بیشتر با مخاطب استفاده شوند (مثلاً سؤال بلاغی بپرسید و مکث کنید تا فکر کنند).

حرکات بدنی / زبان بدن

صدها نوع حرکت بدنی برای کمک به بیان شما وجود دارد. استفاده از حرکات متنوع در سخنرانی باعث می‌شود برای مخاطبتان دیدنی باشید. اگر دیدنی باشید، توجه آن‌ها را بیشتر خواهید داشت؛ وگرنه مخاطب به پلک‌های خودشان خیره می‌شود!

به جای برشمردن صدها حرکت، چند نکته کلی را بیان می‌کنم:

• بدن شما به طور طبیعی دوست دارد در هنگام حرف زدن حرکت کند. جلوی این حرکات طبیعی را نگیرید؛ چون نشان می‌دهد شما بر موضوع مسلط و راحت هستید.
• حرکات عمدی را با نقاط کلیدی صحبت خود ترکیب کنید. برای نمونه حرکات نمایش‌گونه (مثل پرتاب توپ) یا رساندن یک مفهوم خاص (مثلاً سانسور را با گرفتن دست روی دهان نشان دهید).
• از حرکات متنوع استفاده کنید؛ یک حرکت را بارها تکرار نکنید.
• اندازه حرکات خود را با توجه به سایز سالن تطبیق دهید. اگر برای سه همکار پشت میز حرف می‌زنید، حرکات کوچک (از مچ دست) کافی است. اما اگر برای یک سالن پرجمعیت حرف می‌زنید، حرکات باید بزرگ و از شانه‌ها باشد.
• قدرت حرکات چهره را نادیده نگیرید؛ مخاطب واکنش مستقیم به حالات چهره شما نشان می‌دهد.

حرکت روی صحنه (Staging)

سخنران‌های بزرگ با هدف در اطراف صحنه حرکت می‌کنند.

حرکت روی صحنه یعنی استفاده مؤثر از فضای سه‌بعدی اطراف خود.

• سخنرانان تازه‌کار خود را با تریبون محدود می‌کنند یا فقط وسط صحنه می‌ایستند.
• سخنرانان متوسط بدون هدف خاصی در صحنه قدم می‌زنند. حرکت بدن باعث جلب توجه می‌شود.
• اما سخنرانان حرفه‌ای با هدف مشخص حرکت می‌کنند. هر بار که قدمی برمی‌دارند، دلیل معناداری در پس آن دارند.

همانند حرکات بدنی، انواع بی‌شماری برای حرکت روی صحنه وجود دارد اما چند اصل کلی را مدنظر داشته باشید:

• ساده‌ترین کار، آماده‌کردن فضای سخنرانی قبل از شروع است. تریبون را کنار بگذارید، موانع را حذف کنید یا لااقل از جای‌شان آگاه باشید. مطمئن شوید همه مخاطبان، دید خوبی به شما یا اسلایدهایتان دارند. این اقدامات ساده نشان می‌دهد شما به همه‌چیز فکر کرده‌اید و مانعی بین خود و مخاطب ایجاد نمی‌کنید.
• اگر از وسایل کمکی یا ابزارهای تصویری استفاده می‌کنید، محل قرارگیری‌شان قبل و بعد استفاده را برنامه‌ریزی کنید. وقتی به آن‌ها نیاز ندارید، از دید خارج باشند.
• همان‌طور که مکث‌های بلند، انتقال بین بخش‌های اصلی را نشان می‌دهند؛ حرکت معنادار در صحنه هم می‌تواند این انتقال را نشان دهد.
• می‌توانید نقاط خاصی از صحنه را به عنوان نقطه‌ی داستان‌های خاص سخنرانی در ذهن نگه دارید. وقتی دوباره به آن موضوع ارجاع می‌دهید، یک حرکت ساده به آن سمت باعث می‌شود مخاطب موضوع را بهتر به یاد بیاورد.
• در سالن‌های بزرگ، تعادل حضور خود را بین قسمت چپ، وسط و راست حفظ کنید.
• همه سخنرانی‌ها این امکان را نمی‌دهند، اما حرکت به جلو/عقب، یا حتی بالا/پایین را فراموش نکنید. اگر بتوانید این ابعاد را هم وارد سخنرانی کنید، تاثیر بسیار چشمگیری خواهد داشت. مثلاً تصور کنید بالا رفتن روی یک صندلی ممکن است چه کاربردی داشته باشد.

✍️ اندرو دوگان
منبع: https://sixminutes.dlugan.com