تاریخ انتشار : ۱۶:۵۰ ۱۴۰۱/۰۸/۱۵
دسته : آموزش
زبان بدن
زبان بدن
سخنرانان با استفاده از ارتباطات غیرکلامی که اغلب به آن حرکات یا زبان بدن گفته می شود، احساسات و علاقه زیادی ایجاد می‌کنند. بدن گوینده می تواند ابزاری موثر برای تاکید و شفاف سازی کلماتی باشد که به کار می برد و در عین حال احساس صمیمیت و اشتیاق او را تقویت کند. در اینجا چند نکته در مورد نحوه استفاده مؤثر از زبان بدن را ارائه می‌دهیم:
تماس چشمی پیوندی فوری با مخاطب برقرار می‌کند، به‌ویژه زمانی که گوینده به جای اینکه صرفاً به تماشاگران خیره شود، بر روی تک تک شنوندگان تمرکز می‌کند.
کنترل عادات رفتاری. عادات رفتاری حرکاتی عصبی هستند که یک سخنران ممکن است از آنها آگاه نباشد، مانند گذاشتن دست در جیب، تکان دادن بیش از حد سر، یا استفاده از کلمات پرکننده مانند اوم و آه.
هنگام صحبت با حضار، با نمایش فیزیکی افعال با دست، صورت یا کل بدن، آنها را به صورت عملی نشان دهید.
تا حد امکان از طریق درگیر کردن تمام بدن در حرکات خود و تطبیق حالات صورت با حرکات بدن از انجام حرکات غیر صادقانه خودداری کنید.
در هنگام تغییر موضوع صحبت در صحنه حرکت کنید و هنگام پرسیدن سوال، ارائه نکات مهم یا لحظات هیجان انگیز سخنرانی به سمت مخاطب بروید.
قدرت زبان بدن
آیا حرف مهمی برای گفتن دارید؟ مطمئن شوید که حرکات بدن شما در راستای پیام شماست.
تفاوت بین یک سخنرانی به یاد ماندنی و سخنرانی که به سرعت فراموش می‌شود چیست؟ محققان می گویند حرکات دست کلیدی است.
سخنرانان باید تلاش کنند تا از طریق نحوه ارائه خود بر روی صحنه، اعتماد و تخصص را منتقل کنند. پیام‌های غیرکلامی – زبان بدن – بخش مهمی از سخنرانی عمومی است و موضوع داغ تحقیق بوده است. چه چیزی در حرکات و حالت‌های گوینده وجود دارد که باعث می‌شود مخاطبان از حالت بی‌تفاوتی خارج به مشارکت در بحث ترغیب شوند؟
به طور خاص چند متخصص اثرات زبان بدن را مطالعه کرده اند. ونسا ون ادواردز، دیوید جی پی فیلیپس و جسی سینتو، سال‌ها به تجزیه و تحلیل تاثیر زبان بدن بر سخنرانی پرداخته‌اند. ون ادواردز در مورد رفتار انسان، ارتباطات و علم روابط تحقیق می‌کند و یک سخنرانی در TEDx London با عنوان "شما مسری هستید" ارائه کرده است. او بنیانگذار Science of People، سازمانی مستقر در پورتلند، اورگان و نویسنده کتاب Captivate: The Science of Succeeding with People است.
زمانی که ون ادواردز تصمیم گرفت عوامل متمایز کننده‌ی سخنرانی‌های TED محبوب در بین بینندگان از دیگر سخنرانی‌های کمتر محبوب TED را مورد مطالعه قرار دهد، متوجه شد که زبان بدن و رفتارهای غیرکلامی نقش کلیدی در تاثیرگذاری پیام‌های سخنرانان بر مخاطبان دارد.
ون ادواردز با فلسفه Toastmasters موافق است که استفاده موثر از زبان بدن به سخنرانان کمک می کند تا اعتماد به نفس پیدا کنند، نفوذ خود بر مخاطب را افزایش دهند و به آنها اجازه می دهد تا مجریان و ارائه دهندگان بهتری شوند.
قدرت شگفت انگیز زبان بدن
در مطالعه‌ی ون ادواردز در مورد زبان بدن، 760 داوطلب صدها ساعت از ویدئوهای TED Talk ارسال شده در TED.com در سال 2010 را برای بررسی زبان بدن و الگوهای غیرکلامی سخنرانان ارزیابی کردند. ادواردز یک یافته شگفت‌انگیز کشف کرد که بسیار قابل توجه بود: هیچ تفاوتی در رتبه‌بندی محققانی که سخنرانی‌های TED را در حالت بی‌صدا و بدون نمایش متنی تماشا می‌کردند و کسانی که صحبت‌ها را با صدا تماشا می‌کردند، وجود نداشت. ون ادواردز می‌گوید که این کشف نشان می‌دهد که رفتارهای غیرکلامی که سخنرانان به کار می‌برند – اینکه چگونه از بدن خود برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند و نه صرفاً آنچه می‌گویند – تأثیر بیشتری بر درک مخاطب از آنچه قبلاً تصور می‌شد دارد.
او می‌گوید: «ما می‌خواستیم بدانیم که آیا تفاوت‌‌های معناداری بین محبوب‌ترین سخنرانی‌های TED و سخنرانی‌های دارای کمترین محبوبیت، بر اساس تعداد بازدیدها وجود دارد یا خیر. مهمترین نکته‌ای که ما در این مطالعه متوجه شدیم، رابطه میان تعداد حرکات دست با رتبه بندی سخنران بود.» در مطالعه او، سخنرانی‌های TED با پایین‌ترین رتبه به طور متوسط 124000 بازدید داشته و سخنرانان به طور متوسط از 272 حرکت دست در طول سخنرانی‌های 18 دقیقه‌ای خود استفاده کرده بودند. در طرف مقابل، سخنرانی‌های با رتبه برتر به طور متوسط 7.3 میلیون بازدید داشت و به طور متوسط در آنها از 465 حرکت دست استفاده شده بود.
ون ادواردز دریافت که تنها تعداد حرکات دست نیست که بهترین سخنرانی‌های TED را از دیگران جدا می‌کند، بلکه نوع حرکات انتخاب شده و نحوه استفاده از آنها نیز مهم است.
او می‌گوید: «بهترین سخنرانان از حرکات متجانس استفاده می‌کردند. آنها حرکاتی بودند که به کلمات معنا یا عمق می بخشیدند. اگر یکی از سخنرانان TED می‌گفت که ایده بزرگی دارد، دست‌های خود را مانند حمل یک بار سنگین باز می‌کرد و اگر سخنران از داشتن سه ایده صحبت می‌کرد، سه انگشت خود را بالا می گرفت.»
چه چیزی در حرکات و وضعیت سخنران وجود دارد که باعث می‌شود مخاطبان از بی‌تفاوتی به ترغیب شدن شوند؟
ون ادواردز سخنرانان بسیاری را با استفاده از تکنیک‌های غیرکلامی مختلف در آزمایشگاه‌های علم مردم خود مورد مطالعه قرار داده است. او می‌گوید: «بزرگ‌ترین اشتباهی که مردم می‌توانند مرتکب شوند این است که ارتباط غیرکلامی مانند رقص تفسیری را مورد تعمق قرار دهند. در حالی که حرکات دست برای فهماندن مطلب، افزایش کاریزما و نشان دادن تسلط بر موضوع فوق العاده قدرتمند است، افراط در انجام آنها می‌تواند اثر معکوس داشته باشد..»
به جای نوشتن متن سخنرانی ها به همراه علائم غیرکلامی و تلاش برای همراه کردن هر نکته با حرکات دست، توصیه ون ادواردز به سخنرانان این است: «یک ویدیو از صحبت کردن خود را تماشا کنید تا ببینید به طور طبیعی حرکات دست را در کجا اضافه می‌کنید. اینها جایی هستند که می توانید آن را ارزیابی کنید. اگر احساس می کنید حرکات دست شما غیرطبیعی است، آن را انجام ندهید. مخاطب نیز متوجه این حرکت غیر طبیعی خواهد شد.»
پیام غیرکلامی دیگری نیز به عنوان یافته‌ای مهم تلقی گردید: لبخند زدن. خواه موضوع سخنرانی یک فرد خنده‌دار یا جدی باشد، به گفته ون ادوارز «هرچه سخنران خندان‌تر باشد، تعداد بازدیدها بالاتر است».
این یافته کمک کرد تا او در سخنرانی خود آزادتر شود. او می‌گوید: «در گذشته فکر می‌کردم اگر درباره یک موضوع جدی صحبت می‌کنم، بهتر است جدی به نظر برسم. اکنون می‌دانم که ما همیشه چیزی می‌خواهیم که به آن لبخند بزنیم، و کمی خنده به حفظ مطلب و یادگیری کمک می‌کند.»
زبان بدن و "برش نازک"
اصطلاح "برش نازک" به تمایل به قضاوت دیگران در لحظاتی پس از ملاقات با آنها یا دیدن آنها روی صحنه برای سخنرانی اشاره دارد. تحقیقات ون ادواردز در TED Talks نشان داد که رفتارهای غیرکلامی تأثیر زیادی بر این برداشت های اولیه دارند. او می‌گوید بینندگان در هفت ثانیه اول تصمیم می‌گیرند که آیا یک سخنرانی TED را دوست دارند یا خیر، و این تصور ارتباط بسیار کمی با کلماتی که سخنرانان استفاده می‌کنند دارد.
ون ادواردز می‌گوید: «به عنوان سخنران، اغلب فراموش می‌کنیم که اولین تاثیر ما بر روی مخاطب قبل از شروع صحبت اتفاق می‌افتد. اولین تاثیر زمانی اتفاق می افتد که شما در حال بررسی فناوری خود هستید یا حتی زمانی که در بین مخاطبان منتظر شروع رویداد نشسته‌اید. فراموش نکنید که حضور شما در صحنه از لحظه ای که وارد اتاق می شوید شروع می شود.»
در حالی که قبل از سخنرانی با مخاطبان تعامل دارید، ون ادواردز توصیه می‌کند که «دست‌های خود را در معرض دید مخاطبان نگاه دارید»، در حین عبور با حاضران تماس چشمی برقرار کنید، شانه‌های خود را شل کنید و سر و سینه خود را بالا نگه دارید.
اهمیت همگام سازی حرکات غیرکلامی و گفتار
سایر محققان در سراسر جهان مطالعات خود را در مورد استفاده از زبان بدن و الگوهای غیرکلامی در سخنرانی عمومی انجام داده اند. دیوید جی پی فیلیپس، سخنران بین المللی، نویسنده و مدیر عامل یک شرکت آموزش مهارت های ارائه در وستراس، سوئد، هفت سال را صرف مطالعه 5000 سخنران در سراسر جهان کرد. از این تحقیقات، فیلیپس توانست 110 مهارت مجزا را استخراج کند که به تفکیک سخنرانان عالی از سخنرانان خوب کمک می کند. این مطالعه به طور کامل در سخنرانی فیلیپس در TEDx Zagreb، با عنوان "110 تکنیک ارتباط و سخنرانی عمومی" ارائه شده است.
در حالی که حرکات دست و بازو بخش مهمی از زبان بدن هستند، فیلیپس می‌گوید جزئیات مربوط به وضعیت بدن - نحوه ایستادن و حرکت ما بر روی صحنه، حتی کج کردن سر - نه تنها به مخاطب کمک می‌کند تا به پیام ما توجه کند، بلکه به ما کمک می‌کند احساس راحتی بیشتری بر روی صحنه داشته باشیم. او بر استفاده از زبان بدن "باز" در مقابل "بسته" تاکید می کند. بنابراین به جای اینکه بازوهای خود را روی هم و یا در جیب خود قرار دهید، یا هنگام صحبت کردن یک قدم به عقب برگردید، زمانی که از آنها برای اشاره استفاده نمی کنید، روی نگه داشتن بازوها در کنار خود تمرکز کنید، برای تاکید بر روی یک نکته کمی به جلو خم شوید و وزن بدن خود را به طور مساوی بر روی دو پای خود تقسیم کنید. حتی نحوه قرار گرفتن سر نیز مهم است: به عنوان بخشی از زبان باز بدن، آن را کمی به سمت جلو به سمت مخاطب متمایل کنید و برای نشان دادن همدلی، آن را کمی به یک سمت متمایل کنید.
فیلیپس با ون ادواردز موافق است که حرکات دست باید دارای یک هدف خاص و با پیام مطابقت داشته باشند. او می‌گوید: «بهترین سخنران‌ها همچنین از یک توقف مشخص برای حرکات دستی که به سمت چپ یا راست انجام می‌دادند، به جای توقف «بدون قاعده» استفاده می‌کردند. این پایان مشخص یک حرکت با اعتبار بالاتری برای سخنران همراه بود..»
فیلیپس همچنین دریافت که بسیاری از سخنرانان با استفاده موثر از حالات چهره برای افزایش اثر بخشی پیام های گفتاری خود مشکل داشتند. او می‌گوید: «در تحقیقات غیرعادی بود که چهره‌ای با حرکات درست ببینیم. این مشکل ساز است زیرا صورت بخشی از بدن شماست که مخاطب بیشتر به آن نگاه می کند.» فیلیپس علاوه بر مزایایی که لبخند گرم یک سخنران برای مخاطبان دارد، اشاره می کند که این لبخند برای سخنران نیز فوایدی دارد. او در مقاله‌ای در Ideas.TED.com می‌گوید: «این نکته که احساسات ما از درون به بیرون و از بیرون به درون کار منتقل می‌شوند، به این معنی است که شما می‌توانید با لبخند زدن روی صحنه بر وضعیت عاطفی خود تأثیر مثبتی بگذارید.»
آن دسته از سخنرانان در تحقیقات او که در استفاده از زبان بدن تسلط داشتند، سطح بالایی از همزمانی بین حرکات، رفتار و کلمات خود را نشان دادند. "اگر حرکات شما به دقت با آنچه می گویید هماهنگ نباشد، باعث ایجاد اختلال در توجه مخاطبان شما می‌شود."
استفاده موثر از سه نوع ژست
جسی سینتو، استاد ارتباطات استراتژیک در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک، یک متخصص استفاده از زبان بدن در سخنرانی عمومی است. سینتو می‌گوید در حالی که معمولاً افراد همه حرکات دست را در یک دسته طبقه‌بندی می‌کنند، در حقیقت سه نوع مختلف از حرکات باید به صورت انتخابی و بر اساس هدف کلمات گفته شده مورد استفاده قرار گیرند.
سینتو که همچنین مدیر عامل شرکت Public Sphere است که در زمینه ارائه آموزش مهارت های سخنرانی فعالیت می‌کند، ژست ها را در سه دسته مختلف طبقه بندی می کند: حرکات نمایشی دست که باید برای نمایش صحنه ها یا اقداماتی که در حال توصیف هستند استفاده شوند. حرکات تاکیدی برای تاکید بر یک نکته؛ و حرکات هماهنگ شده، از نوعی که اغلب توسط مجریان تلویزیونی برای کمک به شفاف سازی یا برجسته کردن پیام ها استفاده می شود. او می‌گوید: «این مهم است که آگاهانه تصمیم بگیرید که کدام یک از سه حرکت را برای اهداف خاص استفاده کنید.»
سینتو توصیه می کند که در مورد نحوه حرکت خود روی صحنه یا در مقابل تماشاگران هدفمند باشید. او می‌گوید: «بعضی از سخنرانان دوست دارند در حین صحبت کردن راه بروند، اما اگر این کار به درستی انجام نشود، این خطر وجود دارد که شبیه یک ببر در قفس به نظر برسند. در عوض، او توصیه می کند قبل از ارائه یک نظر یا نکته، ثابت بایستید و پاهای خود را محکم بر روی زمین فشار دهید. سینتو می‌گوید: «هرچه آرام‌تر باشید، معمولاً مقتدرتر به نظر می‌آیید. اگر نیاز به حرکت دارید، مکث کنید، به جایی که می خواهید بروید، بروید و تنها پس از توقف، دوباره شروع به صحبت کنید.»
به این نکته فکر کنید که چگونه این تحقیق در مورد زبان بدن می تواند به شما کمک کند هنر سخنوری خود را کامل کنید. با مطالعه درس‌هایی از این یافته‌ها، می‌توانید رفتارهای غیرکلامی را که ثابت شده بیشترین تأثیر را بر درک مخاطب و حفظ محتوا دارند، انتخاب کنید و به کار ببرید.
