تاریخ انتشار : ۱۱:۰۷ ۱۴۰۳/۱۲/۲۳
دسته : آموزش
چطور سوگیری لنگرگذاری شما را احمق می‌کند؟
هشدار: ذهن نیمه خودآگاه شما اغلب در عجیب‌ترین مکان‌ها لنگر می‌اندازد.
ذهن زیرآگاه ما تقریباً از هر چیزی برای «کمک» به تفکر و تصمیم‌گیری استفاده می‌کند. باید هوشیار باشید یا ممکن است گمراه شوید.
آیا می‌خواهید تصمیمات بهتری بگیرید؟ به سوگیری مشکل‌ساز لنگرگذاری که در مغز شما وجود دارد، توجه کنید. ما همه آن را داریم. این بخشی از بسته استاندارد انسانی است. درک این موضوع اهمیت دارد، زیرا ذهن‌های نیمه خودآگاه ما تمایل دارند هر جا که پیش بیاید لنگر بیندازند و این می‌تواند عواقب غافلگیرکننده‌ای داشته باشد. در کتابم، «تفکر: چرا باید همه چیز را زیر سوال ببرید؟»، این سوگیری و چالش‌های شناختی دیگر را به تفصیل شرح داده‌ام. این حداقل چیزی است که باید بدانید.
زمانی که ذهن نیمه خودآگاه می‌خواهد چیزی را درک کند یا تصمیم بگیرد، تمایل قوی دارد که به نقطه مرجع، شواهد یا ورودی‌هایی که اخیراً با آنها مواجه شده اشاره کند . این کار را نه برای خراب کردن ما، بلکه برای کمک انجام می‌دهد. متأسفانه، این همیشه به خوبی پیش نمی‌رود زیرا ممکن است آن نقطه لنگر بی‌ربط یا کاملاً اشتباه باشد. فراموش نکنید—پرنده زودرس، مغز شما را می‌گیرد.
این می‌تواند تأثیر قدرتمندی بر فرآیند تفکر ما داشته باشد، اما بیشتر مردم درباره آن هیچ نمی‌دانند. آنچه این پدیده را به شدت آزاردهنده و مشکل‌ساز می‌کند، این است که نقطه لنگر اولیه ممکن است کاملاً بی‌ربط به موضوع مورد نظر باشد.
برای مثال، اگر چیزی درباره یک فراری ۳۰۰,۰۰۰ دلاری ببینید یا بشنوید و سپس با یک شکلات ۱۰ دلاری مواجه شوید، ممکن است کمتر متوجه شوید که شکلات گران‌قیمت است. به نظر دیوانه‌وار می‌رسد، اما اگر به سادگی اعداد ۵۰۰,۰۰۰ و ۸۰۰,۰۰۰ را بدون هیچ سیاقی بگویم یا نشان دهم و سپس چند دقیقه بعد از شما بخواهم تخمین بزنید که در کتابخانه محلی شما چند کتاب وجود دارد، احتمالاً عدد بالاتری ارائه خواهید داد تا زمانی که ابتدا شما را با اعداد پنج و ده آشنا کرده باشم.
به نظر غیرمنطقی می‌رسد، درست است؟ به دنیای ذهن نیمه خود آگاه خود خوش آمدید. این ذهن وقتی تحت فشار برای پاسخ هستید، از هر آنچه که در دسترس دارد بی‌توجه به مرتبط بودن آن استفاده می‌کند. بسیاری از مطالعات این پدیده را تأیید کرده‌اند.
یک آزمایش مهم توسط آموس توورسکی و برنده جایزه نوبل دانیل کانمن یک نمونه واضح از تأثیر لنگرگذاری را نشان می‌دهد. محققان از مردم خواستند که درصد کشورهای آفریقایی در سازمان ملل را پس از چرخاندن یک گردونه شانس تخمین بزنند. بدون اینکه شرکت‌کنندگان بدانند، چرخ به‌گونه‌ای تنظیم شده بود که روی عدد ۱۰ یا ۶۵ متوقف شود. اعداد چرخ رولت هیچ ارتباطی با درصد صحیح کشورهای آفریقایی نداشتند. اما در ذهن‌های نیمه خود آگاه افرادی که چرخ را چرخاندند، ارتباطی برقرار شد.
به‌طور متوسط، افرادی که روی «۱۰» توقف کردند، تخمین زدند که ۲۵ درصد از اعضای سازمان ملل کشورهای آفریقایی هستند. کسانی که چرخ را چرخاندند و روی «۶۵» توقف کردند، تخمین بالاتری دادند: ۴۵ درصد. این تفاوت قابل توجهی است که تنها به دلیل چرخاندن یک چرخ و توقف روی یک عدد بی‌ربط اما تأثیرگذار ایجاد شده است.
در آزمایش دیگری، توورسکی و کانمن مسئله ریاضی زیر را به گروهی از دانش‌آموزان دبیرستانی دادند و از آنها خواستند که ظرف پنج ثانیه پاسخ دهند: ۸ × ۷ × ۶ × ۵ × ۴ × ۳ × ۲ × ۱. این زمان کافی برای حل مسئله نیست، بنابراین دانش‌آموزان مجبور بودند پس از انجام تنها چند محاسبه، تخمینی ارائه دهند. پاسخ میانه این گروه ۲,۲۵۰ بود.
گروه دیگری از دانش‌آموزان همان مسئله را اما به‌صورت معکوس دریافت کردند: ۱ × ۲ × ۳ × ۴ × ۵ × ۶ × ۷ × ۸. تخمین میانه آنها ۵۱۲ بود. (پاسخ صحیح برای این مسئله، در هر دو حالت، ۴۰,۳۲۰ است.) فاصله زیادی بین ۲,۲۴۰ و ۵۱۲ وجود دارد. این تفاوت چشمگیر نتیجه انجام محاسبات با اعداد کوچک یا بزرگ‌تر قبل از ارائه تخمین است.
شما نمی‌توانید از سوگیری لنگرگذاری پنهان بمانید. احمق نباشید و باور نکنید که شما به‌نوعی خاص هستید و تحت تأثیر آن قرار نمی‌گیرید. این سوگیری همیشه در زندگی روزمره شما حضور دارد و به‌طور مداوم در تلاش است تا به شما در ارائه پاسخ‌ها و تصمیم‌گیری کمک کند. ممکن است نیت خوبی داشته باشد، اما این سوگیری می‌تواند و غالباً شما را به بی‌راهه می‌برد. هوش بالا و تحصیلات پیشرفته کافی نیستند تا شما را از اشتباهاتی که ممکن است ایجاد کند، محافظت کنند.
این بخشی از انسان بودن است، بنابراین خود را آگاه تصور نکنید. وقتی ما از توقف، تردید، فکر کردن و بازنگری در دلایل خود در مسائل مهم غفلت می‌کنیم، در معرض خطر تبدیل شدن به قربانی افکار خود قرار داریم. از مغز خود برای بررسی مغزتان استفاده کنید.
